In een uitzending van Radar werd stellig beweerd dat de vergoeding van een contra-expert volledig vergoed dient te worden door verzekeraars. Dit werd vrij overtuigend gebracht. Echter het miste nuances en volledigheid en dat heeft gezorgd voor veel verwarring.
De vergoedingsregeling voor contra-experts in brandpolissen is in mijn optiek grotendeels keurig geregeld. In veel gevallen gunstiger dan de wet voorschrijft. Ik heb er een lange blog voor nodig en misschien nog een tweede, maar graag leg ik het hele verhaal uit. Voor de duidelijkheid merk ik op dat deze blog alleen over brandverzekeringen gaat.
De wet
Ondanks wat beweerd is, kent de theorie van het verzekeringsrecht geen aparte en/of specifieke regeling voor de kosten van de contra-expert. Wel bestaat er een artikel waar iets uit afgeleid kan worden over deze kosten.
Uitgangspunt van de wettelijke regeling is dat de redelijke kosten gemaakt tot het vaststellen van de schade voor rekening komen van de verzekeraar (7:959 BW). Er is hier sprake van dwingend minimumrecht als de verzekeringnemer een consument is.
Niet voor bedrijven
Een consument is een natuurlijk persoon, die de verzekering buiten beroep of bedrijf heeft gesloten. Voor bedrijfsmatige verzekerden mag ten nadele van deze regeling afgeweken worden. Verzekeraars hebben op bedrijfsmatige polissen dus niet de plicht om een vergoeding voor een contra-expert op te nemen.
Toch staat er in bijna alle zakelijke brandpolissen wél een regeling voor de vergoeding van de kosten van een eigen contra-expert opgenomen. In mijn optiek zeer schappelijk.
Redelijke inschakeling
De formulering in de wet zorgt voor een dubbele redelijkheidstoets. Voordat men gaat bepalen hoeveel de redelijk te betalen schadevaststellingskosten bedragen, moet vastgesteld worden of verzekeraar deze kosten überhaupt moet vergoeden. Kortom, is de inschakeling van een contra-expert redelijk geweest?
Natuurlijk is het niet redelijk dat altijd alléén een expert namens de verzekeringsmaatschappij de schade vaststelt, maar altijd met een contra-expert erbij is ook niet redelijk.
De inschakeling van een contra-expert zal altijd betwist kunnen worden. Indien de discussie vooraf plaatsvindt, rekt dat de schaderegeling enorm en zal het een verzekerde ontmoedigen om (direct) van dit recht gebruik te maken.
In bijna alle gevallen loopt de schaderegeling met een expert namens verzekeraars en een contra-expert vlekkeloos en constructief. Verzekeraars zouden het feit van een goede schadeafwikkeling kunnen gebruiken in hun verweer dat een contra-expert helemaal niet nodig was en inschakeling dus onredelijk.
Om kosten te drukken hebben verzekeraars baat bij het bediscussiëren van de redelijkheid van inschakeling van een contra-expert. Echter dit zou leiden tot meer onvrede en eventueel klachten bij KIFID of rechtszaken.
In de praktijk passen verzekeraars deze minimum theoretische regeling dan ook niet toe, maar wijken hiervan positief af ten gunste van zowel particulieren als bedrijven(!). Het mag altijd en direct, redelijk of onredelijk. In mijn optiek weer een zeer positief standpunt van verzekeraars. Een verzekerde wordt zo altijd ‘equality of arms’ geboden zonder vervelende discussies.
Redelijke kosten
Verzekeraars betalen altijd de kosten van hun eigen expert. Een afspraak tussen opdrachtgever en opdrachtnemer conform de overeenkomst van opdracht en niet door 7:959BW.
De verzekerde dient de kosten te vergoeden van zijn eigen contra-expert. Ook vanwege de overeenkomst van opdracht.
Terug naar de theorie van het verzekeringsrecht. Stel dat nu redelijk wordt geacht dat verzekerde gebruik heeft gemaakt van zijn recht op een contra-expert. Dan moet bepaald worden welke compensatie voor kosten van de contra-expert, verzekerde krijgt. Deze kosten moet redelijk zijn. Bij deze redelijkheidstoetsing wordt gekeken naar inhoud en omvang van de werkzaamheden in verhouding met het uurtarief.
Hier ontstaan drie serieuze discussiepunten tussen verzekeraar en verzekerde: (1)Wat is redelijk, (2) wat zijn kosten tot vaststelling van de schade en (3) wie beslist dit? Kortom weer alle ruimte voor een volgend probleem.
Voor alle duidelijkheid merk ik op dat verzekerde en niet de contra-expert gecompenseerd moet worden door verzekeraars. Verzekeraars hebben immers geen overeenkomst van opdracht met de contra-expert. Dat heeft de verzekerde en die is en blijft verantwoordelijk voor de betaling.
De Praktijk
In de praktijk wordt deze discussiepunten pragmatisch voorkomen door verzekeraars. De meeste polisvoorwaarden vergoeden de kosten van een contra-expert. Dit echter meestal met een maximering tot aan de kosten van de eigen expert.
Bij een kostenoverschrijding en het niet uitkeren van resterende kosten kan dat mogelijk soms in strijd zijn met het dwingend minimumrecht bij alleen(!) consumenten en mits het over vaststellingskosten gaat!
Nu worden àlle werkzaamheden van een contra-expert vergoed, dus niet alleen de schadevaststelling. Naast vaststellingswerkzaamheden hebben zowel experts als contra-experts veel ruimere werkzaamheden. Zeker bij complexere en grotere schades. Denk hierbij aan begeleiding bij het onderzoek, crisismanagement, belangbehartiging, persoonlijke ondersteuning, juridische advisering, etc. Daarnaast hanteren contra-experts verschillende uurtarieven. Over al deze kosten bestaat nu geen discussie.
In mijn optiek een uiterst pragmatische insteek. Die over het algemeen voor een zeer werkbare en begrijpelijke situatie leidt. In de rechtszaal blijkt dat de rechter de tijdsbesteding en het gehanteerde uurtarief vergelijkt met die van de expert namens de verzekeringsmaatschappij. Dit komt sterk in de buurt van de gestelde maximering in de meeste polissen tot de kosten van de expert namens de verzekeraar.
Conclusie
Kortom het is onzin dat verzekeraars alle kosten van de contra-expert altijd voor hun rekening moeten nemen volgens de wet.
De polisvoorwaarden zijn voor bedrijven zelfs in alle opzichten beter dan het wettelijke vereiste. Voor consumenten ook op alle vlakken. Behalve die enkele keer dat de schadevaststellingskosten hoger liggen dan de maximering in de polis. Maar formeel prevaleert dan de wet.
